Regelmatig heb ik met mensen gesproken over hun vader. Als het jonge mensen zijn, hebben zij het over de vader die je als kind beleeft. Maar ik heb niet alleen een vader gehad, ik ben er zelf ook één. Of liever gezegd: ik heb een aantal vaders gehad. Maar van de drie vaders die een rol hebben gespeeld in mijn ontstaan en opgroeien, is er nooit een duidelijke geweest waaraan ik me kon spiegelen.
Veel mensen hebben zo'n onduidelijke vader. "Die man die zondags het vlees komt snijden". Daar hoeft niet eens een familiedrama met scheiding en zo achter te zitten. Veel vaders hebben het zo druk met hun "eigen ding", dat ze afwezig zijn.
Bij mij heeft de afwezige vader ervoor gezorgd dat ik de afgelopen twintig jaar heb lopen zoeken naar de manier waarop ik zelf vader zou moeten zijn. Moet een vader een macho zijn, een carrièrejager? Moet een vader hard en meedogenloos zijn of lief en betrouwbaar? Ik had geen voorbeeld, geen rolpatroon om me aan vast te houden, behalve in het negatieve. Ik wist dat ik niet de vader wilde zijn zoals mijn drie vaders.
Wat ik uiteindelijk voor type vader ben geworden kan ik niet goed zelf beschrijven. "Toegewijd", dekt misschien nog het best de lading, hoewel ook ik vaak mijn "eigen ding" deed, ten koste van aandacht voor de kinderen.
Het voordeel van een afwezige vader is dat ik zoon kon zijn zonder de ambities of verwachtingen van mijn vader mee te dragen. Van sommige zonen wordt verwacht dat ze verder gaan waar vader is opgehouden of erger nog: dat ze slagen waar vader gefaald heeft. Of ze worden geacht een bepaald beroep te kiezen. Aangezien er nooit een vader was die zich met me bemoeide heb ik vrije keuzes kunnen maken en dat was plezierig.
Ik heb mijn eigen zoon ook nooit belast door keuzes voor hem te maken. Ik probeer een zinvol voorbeeld te zijn, maar kan me goed voorstellen dat hij andere keuzes maakt.
De afgelopen jaren heb ik hem geleidelijk losgelaten, mijn zoon. Eerst door een half jaar in Zwitserland te gaan wonen en werken, waarbij hij in mijn huis bleef wonen. Toen ik terug kwam ging hij op kamers en nu ben ik alweer maanden in Frankrijk en viert hij het studentenleven in Utrecht. Het is haast niet voor te stellen dat het vrolijke babyhoofd dat boven de bad-emmer uitstak en het kereltje met stekelhaar dat zo goed gitaar speelde de voorloper zijn van deze man. Hij is langer en breder dan ik, die jonge man die mijn zoon is. Hij gaat gemakkelijker met mensen om dan ik ooit gedaan heb. Hij is relaxed en veel minder gespitst op het nakomen van verplichtingen dan ik, zonder nonchalant te zijn. Allemaal verbeteringen, wat mij betreft. En gelukkig is hij net zo gevoelig, heeft hij een hekel aan onrecht en een groot hart.
Ik ben trots op mijn zoon. Als ik daar al iets toe heb bijgedragen, geldt dat minstens evenveel voor zijn moeder. Ik ben er ook trots op dat we de opvoeding samen gedaan hebben, ondanks een vroege scheiding. Samen hebben we er voor gezorgd dat ik geen afwezige vader ben geworden.
En supertrots ben ik op het berichtje dat ik onlangs van hem kreeg: Ik vind het trouwens erg tof dat je doet wat je doet.
Dat is wederzijds, zoon.
